Mój ogród nie należy do najłatwiejszych. Są w nim zarówno miejsca, które przez cały dzień przypiekane są przez palące słońce, jak i takie, gdzie ze względu na sąsiedztwo z lasem światła jest jak na lekarstwo. Choć wydaje się, że to te pierwsze są łatwiejsze do zaaranżowania, to jednak do moich ulubionych należą te znajdujące się w cieniu. Oczywiście zachwycam się kolorami bujnie kwitnących w słońcu bylin, ale jednocześnie wcale nie uważam, że hosty, czy paprocie, okazałe głównie z liści, ustępują im urokiem.
Oto moja lista roślin, które doskonale sprawdzą się w cieniu. Wszystkie przetestowałam we własnym ogrodzie.
Hosty (funkie)
Ze względu na ilość odmian, różnice w kolorze pokroju i zabarwieniu liści oraz kwiatów, każdy może znaleźć idealną hostę dla siebie. Są takie o malutkich liściach i inne, o naprawdę wielkich, niczym uszy słonia; są o zabarwieniu głęboko zielonym, niemal białym, żółtym i niebieskim; są zarówno o okrągłych, jak i ostro zakończonych liściach. Do tego jeszcze dochodzi nieskończona liczba wzorów na liściach oraz różnice w kwiatach. Są białe, liliowe i fioletowe; pachnące i bez zapachu.
To rośliny nie do zdarcia, jeśli tylko zapewni im się odpowiednia wilgotność ziemi i niezbyt zbitą glebę. Świetnie radzą sobie także w pojemnikach. Hosty to dobrzy następcy wiosennych roślin cebulowych – ich liście pojawiają się akurat wtedy, gdy narcyzy, czy tulipany najlepszy okres maja już za sobą i zasłaniają żółknące cebulowce..
Hosty mają dwa minusy – uwielbiają je ślimaki, które po posiłku na liściach zostawiają nieestetyczne otwory. Potrafią też być naprawdę uzależniające. Raczej rzadko się zdarza, by ktoś kto nabył hostę, skończył swoją kolekcję na jednym egzemplarzu.
Żurawki
Ich różnorodność jest niemal tak duża, jak w przypadku host, mają one jednak zdecydowanie więcej kolorów. Odcienie liści rozciągają się od limonkowej zieleni po bardzo ciemny bordowy, niemal czarny kolor. Rośliny różnią się także kwiatami, jedne są zbliżone do odcienia liści, inne zupełnie z nim kontrastują.
Żurawki mają małe wymagania, lubią przepuszczalną glebę i nie zależy im na dużej ilości wody. Najlepiej wyglądają posadzone w grupach, dobrane kolorystycznie. Tak jak w przypadku host ślimaki, tak w przypadku żurawek prawdziwym utrapieniem są opuchlaki i pędraki, które niszczą korzenie, prowadząc do zamierania całych roślin.
Bodziszki
Ich zaletą są nie tylko kwiaty, ale i liście, które przez cały sezon zdobią rabaty. Lepiej kwitną w słońcu, jednak w półcieniu kwiaty utrzymują się dłużej, choć jest ich nieco mniej.
Bodziszki mają wiele pięknych odmian o kwiatach od barwy purpurowej, przez róż, fiolet, niebieski, aż po białą. Kwitną od czerwca do września, a przycięte zwykle powtarzają kwitnienie. Bodziszki dobrze poradzą sobie w niemal wszystkich warunkach, nie lubią jednak wilgotnej gleby. Najlepiej wyglądają sadzone łanami.
Jarzmianka
Jarzmianki w czerwcu zachwycają chmurą delikatnych kwiatów, zwykle w odcieniach różu, bordo lub bieli, które utrzymują się na roślinie do sierpnia. Dużą ozdobą są także powcinane liście. Jarzmianka to roślina niezbyt duża, dorasta do ok. 60-90 cm wysokości i zwykle sama się ładnie rozsiewa, tworząc piękne, naturalistyczne łany. Jest bardzo łatwa w uprawie. Lubi wilgotną, przepuszczalną glebę.
Paprocie
Paprocie to moja wielka miłość. Mam ich tylko kilkanaście, a chciałabym zdecydowanie więcej, do czego niewątpliwie zachęca liczba dostępnych na rynku gatunków i odmian. Można znaleźć właściwą paproć na niemal każde miejsce w ogrodzie, z wyjątkiem tych w pełni nasłonecznionych.
Decydując się na zakup paproci warto sprawdzić jakich konkretnie warunków potrzebuje wybrana odmiana, jeśli je zapewnimy paproć będzie rosła w ogrodzie przez wiele, wiele lat. Paprocie lubią lekką, próchniczą glebę, czasami stanowiska kwaśne. Spokojne miejsce pod gałęziami drzewa będzie optymalne.
Tawułki arendsa
Jedne z królowych cienia, zdobiące cienistą rabatę pięknymi pióropuszami kwiatów. Doskonałe towarzyszki innych bylin, szczególnie host i żurawek, z którymi pięknie kontrastują ich powcinane liście i pierzaste kwiaty. Tawułki są bardzo łatwe w uprawie i długowieczne. Lubią żyzną, najlepiej wilgotną glebę. W suchym i zbyt nasłonecznionym miejscu niestety kwitną krócej.
Orliki
Piękne, miododajne rośliny o charakterystycznych kwiatach, przypominających szpony orła. Dorastają maksymalnie do 80 cm, jednak większość odmian jest zdecydowanie niższa. Orliki znoszą półcień, kwitną wówczas mniej obficie, ale zdecydowanie dłużej niż na słońcu. Kwiaty pojawiają się w maju i czerwcu. Orliki lubią żyzną, próchniczą glebę.
Brunnera
To roślina, która ze względu na kwiaty często bywa mylona z niezapominajką, do której jest bliźniaczo podobna. Obie rośliny jednak zdecydowanie odróżniają liście – u brunnery są zdecydowanie ozdobne, u części odmian pięknie pomalowane szarymi wzorami. Lubi kwaśną, dobrze przepuszczalną glebę i koniecznie stanowisko cieniste, za wiosenne nawożenie odwdzięczy się pięknymi kwiatami i zdrowymi liśćmi. W słońcu, a nawet w półcieniu, roślina będzie cierpieć.
Epimedium
Epimedium to długowieczna bylina, jak często się ja opisuje – ozdobna głównie z liści. Ja jednak najbardziej czekam na drobne kwiaty rosnącego w moim ogrodzie epimedium, które wprawdzie są drobne i trudno widoczne z oddali, ale z bliska wyglądają jak małe dzieła sztuki. Chyba najbardziej przypominają kwiaty dzikich storczyków.
Epimedium świetnie sprawdzi się jako roślina zadarniająca. Jej delikatne, owalne listki mogą mieć marmurkowe ubarwienie, być jednolite lub kolorowo obrzeżone. Roślina nie rośnie zbyt wysoko, jednak doskonale rozrasta się poprzez rozwój kęp. Lubi wilgotną i żyzną glebę, w takich warunkach może na jednym stanowisku rosnąć latami.
Zawilce japońskie
To byliny, które wniosą sporo życia do jesiennego ogrodu. Właśnie wtedy zawilce, wcześniej atrakcyjne głównie z powodu dużych, pokrytych meszkiem liści, zaczynają kwitnąć, zachwycając ogrodników i przyciągając rzesze pszczół. Zawilce lubią żyzną, próchniczną i stale lekko wilgotną glebę. Na suchym, słonecznym stanowisku rośliny będą się męczyły i szybko zakończą kwitnienie. Na właściwym miejscu jednak zawilce szybko się zadomawiają i potrafią być wręcz ekspansywne.
Runianka japońska
Doskonała roślina zadarniająca o niepozornych, białych kwiatuszkach, które pojawiają się w maju. Lubi wilgotne, próchniczne podłoże, w którym doskonale rozrasta się za pomocą podziemnych kłączy. Jest niewielka, dorasta do 10 cm wysokości, stanowi zatem świetną alternatywę dla trawnika w zacienionym miejscu.
Ciemierniki
Ciemierniki to jedne z pierwszych roślin, które wiosną pojawiają się w ogrodzie. Potrafią zakwitnąć nawet jeszcze w grudniu, przez co nazywane są „różami Bożego Narodzenia”. Ich kwiaty uwielbiają pszczoły i trzmiele.
Ciemierniki kwitną pięknie, mają wiele kolorów, od białego, przez seledynowy, odcienie różu, przez bordo, aż po niemal czarny. Kwiaty mogą być pełne, jak i o pojedynczych płatkach. Ciemierniki są długowieczne, posadzone na właściwym miejscu zadomawiają się tam na wiele lat. Lubią gleby próchniczne, wilgotne o zasadowym odczynie.
Barwinek
Zimozielona krzewinka o pięknych, zwykle niebieskich kwiatach, ale są też odmiany różowe i białe. Jej wielką zaletą są błyszczące listki, którymi roślina potrafi szybko zakryć naprawdę dużą powierzchnię. Barwinek lubi wilgotną, próchniczną glebę, na suchych i słonecznych stanowiskach marnieje i potrafi wypadać. Doskonała alternatywa dla trawników.
Bluszcz
Genialnie uniwersalna roślina. Świetnie zadarnia trudne tereny, pięknie wspina się po ścianach i pniach drzew tworząc zielone parawany. Jest bardzo niewymagający i ma wiele pięknych odmian. Nieszkodzi drzewo, po których się wspina, bo preferuje cień, więc nie zabiera im światła, lecz chowa się w cieniu ich liści. Dorosłe egzemplarze wytwarzają inny rodzaj liści i dają wiele przyciągających owady kwiatów, choć same w sobie są one niepozorne. Jesienią roślinę zdobią czarne, okrągłe owoce.
Kopytnik
Zachwyca przede wszystkim okrągłymi, skórzastymi liśćmi w intensywnym, ciemnozielonym kolorze. Dorasta do maksymalnie 15 cm tworząc ładne, zwarte kępy. Rozrasta się przez podziemne kłącza. Najlepiej rośnie na ziemiach próchnicznych, wilgotnych. Kiaty ma niepozorne.
Miodunka
To jedna z roślin, które najbardziej kojarzą się z wiosną, ze względu na porę kwitnienia, jednak atrakcyjne są przez cały sezon. Jej liście pięknie zdobią ogród, tworząc okrągłe kępki, kwiaty przyciągaj,ą owady. Miodunka jest niewielka, dorasta do 30-40 cm. Kwiaty są dwubarwne, zaś liście pokryte małymi włoskami, które nadają im szorstkości. Przepuszczalne, próchniczne i lekko wilgotne podłoże to najlepsze warunki dla miodunki.
